Historia

 

 

II Katedra Chirurgii CM UJ jest powszechnie znana w Krakowie jako „Czerwona Chirurgia”. Nazwa ta pochodzi od koloru cegły, z której w 1893 roku, stosownie do założeń prof. Alfreda Obalińskiego, wzniesiony został budynek oddziału chirurgicznego szpitala św. Łazarza przy ulicy Kopernika 21.

Do licznych wybitnych osiągnięć prof. Obalińskiego należy zorganizowanie w Krakowie drugiego – po Wiedniu – w Europie ochotniczego „Pogotowia Ratunkowego”. Ten znakomity chirurg wprowadził wiele, również dziś obowiązujących, koncepcji do współczesnej mu chirurgii. Zaliczyć tu należy jednoczasową resekcję i zespolenie jelita cienkiego w rozwiązywaniu niedrożności, nowe, służące do otwarcia czaszki zastosowanie piłki Gilliego (pierwotnie używanej wyłącznie do przecięcia spojenia łonowego) czy rentgenowską diagnostykę złamań. Jego studia nad chorobami ucha, nosa i krtani sprawiły, że dziś jest on uznany za „ojca” polskiej otolaryngologii.

 

Widok na ul. Kopernika z końca XIX wieku

Pierwszy z lewej – budynek „Czerwonej Chirurgii”

 

Prof. Obaliński interesował się również schorzeniami dróg moczowych, a opublikowany cykl jego wykładów na ten temat uważany jest za pierwszy polski podręcznik urologii. W 1993 roku, w stulecie „Czerwonej Chirurgii”, odbyła się uroczysta sesja, podczas której rozdawano medale wybite na jego cześć.

 

Medale na cześć prof. Alfreda Obalińskiego wybite w stulecie Czerwonej Chirurgii

 

Następcą prof. Obalińskiego został, wywodzący się ze znakomitej krakowskiej szkoły chirurgicznej Mikulicza, prof. Rudolf Trzebicky a następnie, w latach 1903 – 1908, prof. Józef Bogdanik. Po nim nastał czas prof. Maksymiliana Rutkowskiego, który trwale zapisał się koncepcjami rekonstrukcji przełyku z krzywizny mniejszej żołądka oraz odtwarzaniem pęcherza moczowego z jelita cienkiego. W tym okresie oddział szpitalny został przekształcony w II Klinikę Chirurgiczną UJ.

 

 

prof. Alfred Obaliński	prof. Rudolf Trzebicky	prof. Maksymilian Rutkowski
(1890 – 1897)	(1897 – 1903)	(1908 – 1929)

 

Kolejnym wybitnym chirurgiem był prof. Jan Glatzel, znakomity klinicysta, niedościgniony operator i niezwykle utalentowany wykładowca. Znany był z doświadczenia w chirurgii tarczycy oraz z jednoetapowego chirurgicznego leczenia raka jelita grubego, co było nowatorskim rozwiązaniem w owych czasach. Po jego odejściu kierownikiem został doc. Stanisław Nowicki, jeden z pionierów chirurgii naczyniowej, a następnie, już po II Wojnie Światowej, prof. Kornel Michejda, pierwszy powojenny prezes Towarzystwa Chirurgów Polskich i Redaktor Naczelny Polskiego Przeglądu Chirurgicznego. Prof. Michejda poza chirurgią ogólną interesował się również neurochirurgią i urologią.

 

 

prof. Jan Glatzel	doc. Stanisław Nowicki	prof. Kornel Michejda
(1929 -1937)	(1937 – 1948)	(1948 – 1958)

 

Kolejnym kierownikiem II Kliniki a następnie Katedry Chirurgii został prof. Jan Oszacki, który złotymi zgłoskami zapisał się we współczesnej polskiej medycynie. Słynął z błyskotliwej techniki operacyjnej i był wybitnym naukowcem. Jego pionierskie, szeroko zakrojone badania dotyczyły zespołu tzw. ostrego brzucha, patofizjologii wstrząsu oligowolemicznego, metabolicznej odpowiedzi ustroju na uraz oraz epidemiologii i kliniki nowotworów. Był on autorem znakomitych, nowoczesnych podręczników, które zmieniły w Polsce dotychczasowe tradycyjne rozumienie i uprawianie chirurgii. Tradycje prof. Oszackiego kontynuował jego uczeń, prof. Otmar Gedliczka, znakomity operator, szeroko znany w środowisku chirurgicznym dydaktyk, posiadający rzadką umiejętność syntetycznego przekazywania teoretycznej i praktycznej wiedzy specjalizującym się chirurgom.

 

 

prof. Jan Oszacki	prof. Otmar Gedliczka
(1958 – 1982)	(1982 – 1999)

 

W 1999 roku kierownictwo II Katedry Chirurgii objęła prof. Danuta Karcz. W roku 2000, w ramach restrukturyzacji w Katedrze powstały trzy ściśle zintegrowane Kliniki: Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej, Chirurgii Endoskopowej oraz Medycyny Ratunkowej i Obrażeń Wielonarządowych. W 2010 roku kierownikiem Katedry został prof. Andrzej Wysocki. Kolejna reorganizacja w 2011 roku. Z połączenia Klinik Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej oraz Chirurgii Endoskopowej powstała jedna Klinika Chirurgii Ogólnej, Endoskopowej i Naczyniowej, pozostała Klinika Medycyny Ratunkowej i Obrażeń Wielonarządowych. Kierownictwo Katedry objął prof. Kazimierz Rembiasz.

Od lipca 2013 r. kierownikiem Kliniki Chirurgii Endoskopowej, Metabolicznej oraz Nowotworów Tkanek Miękkich został prof. dr hab. med. Andrzej Budzyński